بسم الله الرحمن الرحیم
ترس
اولین و مهمترین مانع امر به معروف و نهی از منکر ترس است .عده ی زیادی از ترس به خطر افتادن جان و مال و پست و مقام خود، شانه از زیر بار این مسئولیت خالی می کنند.
طمع
عده ای به دلیل طمع و زیاده خواهی، امر به معروف و نهی از منکر نمی کنند. با این که حق و حقیقت و حق گو و حق جو را می شناسند، در عین حال در مقابل آن جبهه گیری می کنند و با باطل و ستمکار برای رسیدن به ثروتی بیشتر یا مقامی بالاتر، همراه می شوند.
امام حسین علیه السلام میفرمایند:
انگیزه قیام من، هوا و هوس و زیاده خواهی و تمایلات بشری نیست، من نمی خواهم فساد به پا کنم و یا ستمگر باشم; بلکه هدف من، اصلاح امت جدم است و می خواهم امر به معروف و نهی از منکر کنم.
بهانه جویی و عذر آوردن
بعضی افراد برای شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت های اجتماعی، به توجیه گناه یا حق به جانب نشان دادن گناه کار می پردازند.
قرآن کریم در باره عده ای که از شرکت در جنگ احزاب خودداری کردند و بهانه آوردند که خانه های ما حفاظ ندارد و ما از ناموسمان در امان نیستیم، می فرماید:
(و گروهی از آنها از پیامبر رخصت طلبیدند، گفتند: خانه های ما را حفاظی نیست، خانه هایشان بی حفاظ نبود، می خواستند بگریزند. ) (سوره احزاب / 13)
عده ای برای توجیه سکوت خود در برابر اشتباه دیگران از چنین جملاتی استفاده میکنند:
هر کس را در گوری میذارند، جوونه بذار خوش باشه، صلاح مملکت خویش خسروان دانند، خواهی نشوی رسوا همرنگ جماعت شو، سری که درد نمی کند دستمال نمی بندند.
بی تفاوتی توده ها در مقابل وقوع ضد ارزش ها و، و سلب مسؤولیت اجتماعی از خود نتیجه ای جز سرایت گناهان به لایه های وسیع تر اجتماع ندارد و در صورت تداوم بی تفاوتی ها، فضای جامعه دینی مسموم خواهد شد، زیرا هر گناهی زمینه پیدایش تعدادی از گناهان و گناهکاران می شود و سرانجام نظام اجتماعی و دینی را از توازن خارج و به ناعدالتی ها و ناهنجاری در تمام بخش ها دامن خواهد زد.
والسلام